Tin tức
10 Sai lầm Thường Gặp của Chuyên Gia Tư Vấn – Bài học từ 15 Năm Kinh nghiệm
Trải qua 15 năm đồng hành chặt chẽ cùng các doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực — từ sản xuất đến tài chính, giáo dục đến bán lẻ — John&Partners đã tận mắt chứng kiến tác động to lớn mà một chuyên gia tư vấn có thể mang lại. Tuy nhiên, John&Partners cũng không ít lần chứng kiến những hệ quả đáng tiếc chỉ vì những sai lầm tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lặp đi lặp lại.
Tư vấn là một nghề nghiệp được xây dựng dựa trên sự tin tưởng, thận trọng, năng lực và sự rõ ràng. Tuy nhiên, ngay cả những chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm đôi khi cũng mắc phải những sai lầm. Dưới đây là những sai lầm phổ biến nhất — và nghiêm trọng nhất — mà các chuyên gia tư vấn thường mắc phải khi làm việc với khách hàng:
- Vi phạm Bảo mật
Dù cố ý hay vô tình, việc chia sẻ thông tin khách hàng mà không được phép là một lỗi nghiêm trọng trong tư vấn. Điều này bao gồm việc nói về các dự án tại các buổi họp mặt xã hội, gửi hồ sơ khách hàng qua các kênh khác, hoặc tệ hơn — đăng ảnh hoặc video về cơ sở vật chất, tài liệu hoặc hoạt động nội bộ của khách hàng lên mạng xã hội cá nhân. Bảo mật không phải là tùy chọn — đó là nền tảng của niềm tin.
- Nhận việc vượt quá năng lực chuyên môn
Một số chuyên gia tư vấn nói “đồng ý” với mọi cơ hội, ngay cả khi dự án nằm ngoài chuyên môn của họ. Việc chấp nhận một dự án mà không có đủ kiến thức hoặc sự chuẩn bị có thể gây hại cho khách hàng và hủy hoại danh tiếng của chuyên gia tư vấn. Sẽ chuyên nghiệp hơn nhiều nếu nói “Để tôi giới thiệu anh/chị đến một người phù hợp hơn cho việc này.”
- Thiếu nhạy cảm về văn hóa
Mỗi công ty đều có văn hóa, chuẩn mực và hệ sinh thái riêng. Việc vội vàng áp đặt một cách làm “đã từng áp dụng chỗ khác” mà không quan sát, không lắng nghe văn hóa nội tại thường khiến dự án bị phản ứng, thậm chí thất bại dù giải pháp có thể đúng.
- Lắng nghe kém và nói quá nhiều
Nhiều chuyên gia tư vấn đến với những “câu trả lời” được soạn sẵn, nhưng lại quên mất rằng nghề tư vấn là nghề đặt câu hỏi đúng và lắng nghe sâu.. Khách hàng thường có câu trả lời bên trong – điều họ cần là một người đặt ra những câu hỏi đúng và giúp họ kết nối lại bức tranh..
- Đưa ra các giải pháp lý thuyết mà không có tính thực tiễn
Một bản slide đẹp không thể thay đổi doanh nghiệp nếu thiếu tính ứng dụng. Một số chuyên gia chỉ mang đến lý thuyết, mô hình mà không có công cụ triển khai, không cụ thể hóa cho thực tế của doanh nghiệp – đó không phải là tư vấn, mà là trình diễn.
- Bỏ qua yếu tố con người
Sự thay đổi không diễn ra trên giấy tờ — nó diễn ra thông qua con người. Các chuyên gia tư vấn chỉ tập trung vào các con số, quy trình và hệ thống mà bỏ qua cảm xúc, tư duy và sự phản kháng sẽ khó có được sự đồng thuận và kết quả lâu dài.
- Kỹ năng giao tiếp kém
Điều này bao gồm cả việc giao tiếp quá ít và quá nhiều. Sử dụng quá nhiều thuật ngữ chuyên ngành, nói mơ hồ hoặc không đặt ra kỳ vọng rõ ràng có thể khiến khách hàng bối rối và thất vọng. Giao tiếp rõ ràng, lịch sự và đúng kỳ vọng là yếu tố sống còn.
- Không theo dõi sau khi hợp tác
Một số chuyên gia biến mất sau buổi nghiệm thu cuối cùng. Nhưng chuyên gia thật sự sẽ luôn có follow-up, thăm hỏi, chia sẻ thông tin hữu ích. Tư vấn không chỉ là dự án – mà đó là cách xây dựng các mối quan hệ lâu dài (và giới thiệu).
- Áp dụng rập khuôn, thiếu cá nhân hóa
Việc áp dụng cùng một khuôn khổ hoặc mô hình cho mọi khách hàng là tư vấn lười biếng. Dù dùng cùng công cụ hay mô hình, nhưng cách áp dụng cho từng doanh nghiệp phải khác nhau. Mỗi doanh nghiệp có DNA riêng – và nếu không “đo ni đóng giày”, khách hàng sẽ cảm thấy mình bị “xử lý đại trà”.
- Hành động như một đối tác, chứ không phải một người bán hàng
Chuyên gia tư vấn không phải là người đến để “cứu” doanh nghiệp. Mà là người đồng hành, cùng doanh nghiệp khai phá và phát triển. Sự kiêu ngạo, phô trương, hay hành xử trên cơ sẽ khiến khách hàng e ngại và khép cửa lại.
Những Sai Lầm Tinh Tế Nhưng Nguy Hiểm Khác:
- Không Ghi Lại Quyết Định: Thỏa Thuận Miệng Miệng dẫn đến hiểu lầm.
- Không Thống Nhất Với Các Bên Liên Quan Chính: Tham vấn không đúng cấp bậc của người ra quyết định có thể cản trở tiến độ.
- Hứa hẹn Quá Nhiều Về Thời Hạn hoặc Kết Quả: Việc làm hài lòng khách hàng rất dễ bị cám dỗ, nhưng hứa hẹn quá mức sẽ dẫn đến thất vọng.
- Bỏ Qua Việc Đo Lường: Nếu tác động của tư vấn không thể theo dõi được, giá trị sẽ trở nên chủ quan.
- Không Học Hỏi Từ Mỗi Dự Án: Không nhìn nhận và cải thiện là bỏ lỡ một cơ hội.
Lời Kết:
Tư vấn là một nghề đặc biệt – nơi người khác tin tưởng bạn để nhìn thấy điều họ chưa nhìn thấy. Niềm tin đó phải được xây dựng từng ngày – qua từng chi tiết, từng lần gặp gỡ, từng kết quả cụ thể.
Sự khác biệt giữa một chuyên gia “giỏi” và một chuyên gia “vững vàng” không nằm ở bằng cấp, mà nằm ở sự tỉnh táo, thái độ cầu thị và tinh thần phục vụ.
